Nhắc đến Sài Gòn thì chắc hẳn không ai là không biết đến món cơm tấm vang danh. Người Sài Gòn ăn cơm tấm cũng giống như người dân Hà Thanh ăn phở, nó đã trở thành một món ăn không thể thiếu trong nhịp sống tấp nập hàng ngày của người dân. Trong một đĩa cơm có rất nhiều món ăn kèm như sườn, bì, chả tùy theo khẩu vị của người dân. Bài viết dưới đây sẽ cho các bạn hiểu rõ hơn về món ăn đặc sắc và nổi tiếng này của người dân Sài Gòn nhé.
Mục Lục
Cơm tấm được ra đời như thế nào?
Người Sài Gòn có thể thưởng thức cơm tấm tại tất cả các bữa trong ngày. Mỗi lần ra Bắc, người Sài Gòn không thể quên được hương vị dai dai, thơm lừng của miếng sườn nướng quyện. Cùng mỡ hành rưới lên cơm. Cơm tấm tưởng chừng như một món ăn đơn thuần trong cuộc sống. Nhưng bỗng chốc lại trở thành nét đẹp văn hóa Sài Gòn từ lúc nào không hay.
Cơm tấm xuất hiện trong xã hội Việt Nam từ chế độ xã hội cũ. Trong thời kỳ Mỹ xâm chiếm Sài Gòn. Từ thời xa xưa, cơm tấm dành cho tầng lớp xã hội nghèo hoặc sinh viên không có tiền trang trải cuộc sống. Từ những hạt gạo tấm thừa, được để lại, người ta tận dụng để nấu thành cơm. Ăn cùng một số đồ ăn thừa để lót dạ. Và cơm tấm ngày nay vẫn được nấu theo phong cách ngày xưa đó là dùng gạo tấm để nấu cơm. Kết hợp cùng sườn nướng, trứng ốp la, đồ chua và sốt mỡ hành béo ngậy. Tất cả đã tạo nên sự đặc biệt không thể tìm thấy tại bất kỳ món ăn nào.
Cơm tấm Sài Gòn với những điểm đặc trưng nào?
Cơm tấm Sài Gòn với những hạt cơm tấm nhỏ, hơi khô, không được mềm dẻo khi nấu. Cơm có độ tơi nhất định, có phần hơi khô và và màu cơm hơi trắng đục. Nhưng đây là điểm đặc trưng và là nguồn gốc tên gọi cơm tấm Sài Gòn. Vì vậy người ta không thay đổi nguyên liệu khi chế biến. Ăn cơm tấm ta sẽ cảm nhận được vị ngọt của gạo, độ xốp và mùi thơm của hạt gạo tấm. Kết hợp cùng sườn nướng đậm đà, miếng trứng ốp la béo ngậy và một chút đồ chua ăn kèm. Ngoài sườn nướng thì nước mắm chua ngọt cũng là gia vị không thể thiếu khi thưởng thức hương vị món ăn. Vị nước mắm mặn ngọt, kết hợp với đồ chua. Rưới lên miếng sườn nướng tạo nên hương vị vô cùng thơm ngon.
Sài Gòn là vùng đất đa văn hoá, ẩm thực Sài Gòn. Vì thế cũng pha trộn hương vị của nhiều vùng miền. Tuy nhiên, với cơm tấm thì khác, tới mức người ta vẫn nói với nhau rằng “Đến Sài Gòn mà chưa ăn cơm tấm là chưa thật sự đến Sài Gòn”. Thật vậy, món cơm tấm dù có ở nơi nào cũng không thể tìm thấy cái cảm giác và hương vị như được ăn ở Sài Gòn.
Người Sài Gòn ăn cơm tấm có lẽ cũng nhiều như người Hà Nội ăn phở. Khắp các ngõ ngách của Sài Gòn rộng lớn chắc hẳn không thể đếm hết có bao nhiêu tiệm cơm tấm lớn nhỏ. Cơm tấm từng được gọi là “món cơm nhà nghèo” theo thời gian cơm tấm đã trở thành món ăn thân thuộc của tất cả người Sài Thành.
Đặc sắc của hạt tấm
Nói đến cơm tấm thì phần tinh tuý chính là nằm ở hạt tấm. Tấm là phần đầu của hạt gạo, trong quá trình xây xát đã làm hạt tấm vỡ ra. Đây là nguyên liệu chính không thể thay thế bằng bất cứ loại nguyên liệu nào khác trong món cơm tấm Sài Gòn. Bởi hạt tấm rất thơm, ngọt và tấm được nấu không quá khô cũng không quá nhão. Sẽ tơi xốp khiến người ăn chẳng bao giờ thấy ngán.
Ăn kèm với cơm tấm thì món truyền thống và ngon nhất là phải kể đến bộ ba “sườn, bì, chả”. Trong đó, sườn là món chính, được tẩm ướp từ nhiều loại hương liệu. Sau khi đem nướng trên bếp than hồng, miếng sườn từ từ thấm gia vị đậm đà, tỏa mùi thơm. Thịt vàng ươm, giòn bên ngoài nhưng mềm ngọt bên trong tạo thành một hương vị đặc biệt. Mà chỉ cần ngửi thấy là nghĩ ngay đến cơm tấm.
Ngày nay, cơm tấm đã khoác lên mình sự sang trọng. Khi xuất hiện trong các nhà hàng máy lạnh khang trang, bàn ghế cao ráo, và không khói. Thế nhưng phải chăng cái “đặc sản” ấn tượng cơm tấm Sài Thành phải là hình ảnh than khói mịt mù. Cùng mùi sườn nướng thơm lừng lan tỏa. Mùi hương ấy đánh thức mạnh mẽ khứu giác những ai vô tình ngang qua hàng cơm tấm.
Sau đó là đến món chả được làm từ thịt heo xay nhuyễn trộn đều với trứng, bún gạo, nấm mèo, hành lá và gia vị rồi hấp chín. Đặc biệt món chả còn có thêm một lớp lòng đỏ trứng gà ở phía trên mặt. Làm miếng chả không chỉ vàng đẹp mà còn có thêm vị beo béo, thơm và mềm hơn. Để làm được miếng chả trứng ngon, có độ chín đều, mềm. Và vị vừa đòi hỏi người làm phải thật khéo tay.
Món ăn kèm
Còn bì được làm từ da heo được nấu nước sôi cho hết mỡ, cắt sợi, vắt ráo rồi trộn với thính. Ăn vào thấy dai dai, sần sật và rất thơm. Khi ăn kèm với chả và sườn thì không có bất kỳ món nào có thể thay thế bì.
Bên cạnh đó, cơm tấm muốn ngon phải có thêm chút mỡ hành, ít miếng dưa leo, cà chua. Và đồ chua được làm từ cà rốt, củ cải, dưa muối đôi khi là đu đủ. Cơm tấm phải ăn kèm với nước mắm mặn mặn, ngọt ngọt, cay cay và một chén canh rau củ.
Ngoài sườn, bì, chả có thể ăn cơm tấm với các món khác. Như cá kho, thịt kho trứng, tôm rim, gà nướng, mực nhồi thịt… Nhưng có lẽ cảm giác múc từng muỗng cơm tấm tơi xốp. Đặt lên trên một miếng sườn nướng, một miếng chả, ít bì, kèm đồ chua, nước mắm, mỡ hành… Cho vào miệng vừa nhai vừa cảm nhận hương vị các món ăn hòa quyện vào nhau là vô cùng tuyệt vời. Và tiệm cơm tấm Sài Gòn nào cũng luôn sẵn sàng tặng mỗi vị khách ly trà đá.
Có mặt khắp các ngóc ngách của Sài Gòn
Cơm tấm được bán ở tất cả các quận. Ở mọi nơi từ nhà hàng sang trọng đến quán bình dân. Bất kể sáng, trưa, chiều hay tối muộn, cơm tấm vẫn luôn nằm trong danh sách lựa chọn của người Sài Gòn. Vào những lúc thấy bụng réo rắt. Ăn một đĩa cơm tấm buổi sáng trước khi đi học, đi làm. Đến chiều về lại ghé tiệm cơm tấm để làm no bụng. Với nhiều người, thưởng thức cơm tấm cách đúng điệu phải ngồi ở một góc đường. Hay một con hẻm nào đó trong làn khói trắng toả ra mùi sườn nướng thơm phức. Và phải ăn vào lúc nửa đêm hoặc về sáng giữa lòng thành phố yên ắng. Đi một vòng Sài Gòn về đêm. Sẽ không khó để tìm thấy những quán cơm tấm bình dân bên đường rất đông khách.
Những hàng cơm tấm đêm bán từ 9h tối cho đến 4h sáng, giờ mà ai nấy đều đã yên giấc. Nhưng vẫn có nhiều người làm ca khuya hay ai đó muốn tìm gì đó lót dạ. Và thế là họ tìm đến hàng cơm tấm, phải ăn một đĩa cơm sườn bì chả. Thế mới thấy người Sài Gòn thật sự yêu cơm tấm đến mức nào.
Người Sài Gòn có thể tìm cho mình một món ăn yêu thích. Trong rất rất nhiều món ăn ngon và hấp dẫn khác. Nhưng có lẽ, cơm tấm luôn gắn bó và xuất hiện trong sự lựa chọn của nhiều người. Cơm tấm một món ăn đơn giản nhưng tinh tế giữa Sài Gòn hoa lệ. Người Sài Gòn đi đâu cũng nhớ về cơm tấm như nhớ một hương vị thân thuộc của thành phố. Và ai đã đến Sài Gòn nhất định phải thử món cơm tấm sườn bì chả.